Ngày đăng: 27/08/2025
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng môi trường toàn cầu, các ngành kinh tế buộc phải chuyển mình theo hướng bền vững – và du lịch không phải ngoại lệ. Ngày nay, du lịch không chỉ là khám phá, nghỉ dưỡng hay trải nghiệm văn hóa mà còn là sự cam kết với môi trường và cộng đồng địa phương. Từ đó, khái niệm “du lịch xanh” ra đời như một xu hướng tất yếu, đặc biệt được quan tâm trong giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực tương lai.
Vậy du lịch xanh là gì, vì sao nó trở thành xu thế tất yếu, và tại sao sinh viên ngành du lịch – những hướng dẫn viên tương lai – cần trang bị kiến thức và kỹ năng phù hợp để theo kịp xu hướng này? Đồng thời, các mô hình du lịch xanh và tour du lịch xanh tại Việt Nam đang được triển khai như thế nào?
Bài viết của trường Saigontourist sẽ đi sâu vào phân tích và cung cấp thông tin toàn diện giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề đang rất được quan tâm này.
Du lịch xanh là gì? – Du lịch xanh (Green Tourism) là một hình thức du lịch phát triển theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường và có trách nhiệm với cộng đồng địa phương. Khác với các loại hình du lịch đại trà vốn đặt nặng yếu tố thương mại, du lịch xanh ưu tiên việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, gìn giữ bản sắc văn hóa, và tạo sinh kế cho người dân địa phương mà không gây tổn hại đến hệ sinh thái.
Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) cũng đã nhấn mạnh rằng du lịch bền vững – trong đó có du lịch xanh – phải đảm bảo 3 yếu tố: bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế địa phương và giữ gìn văn hóa bản địa.
Giảm thiểu phát thải khí nhà kính: Sử dụng phương tiện vận chuyển tiết kiệm nhiên liệu, hạn chế rác thải nhựa.
Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên: Hạn chế khai thác quá mức, giữ nguyên hiện trạng sinh thái.
Phát triển cộng đồng địa phương: Ưu tiên sử dụng lao động, sản phẩm và dịch vụ bản địa.
Tôn trọng văn hóa bản địa: Du lịch đi đôi với học hỏi, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống.
Giáo dục môi trường: Tour du lịch được thiết kế giúp khách hiểu về tác động của hành vi du lịch đối với thiên nhiên.
Góp phần giảm áp lực lên các điểm đến du lịch bị khai thác quá mức.
Thúc đẩy hình ảnh du lịch thân thiện, hiện đại và văn minh.
Bảo vệ tài nguyên môi trường, không làm tổn hại đến những bản sắc mang giá trị bền vững, lâu dài để lại cho thế hệ sau.
Tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương, nâng cao nhận thức cộng đồng và du khách.
Việt Nam là một quốc gia có tài nguyên thiên nhiên và văn hóa đa dạng, rất phù hợp để phát triển mô hình du lịch xanh. Nhiều địa phương đã và đang triển khai các chương trình, dự án du lịch bền vững, kết hợp bảo tồn thiên nhiên và tạo sinh kế cho người dân.
Tại các bản làng như Tả Van (Sapa), Lô Lô Chải (Hà Giang), du khách được trải nghiệm cuộc sống của người bản địa thông qua hoạt động: làm nông, chế biến món ăn địa phương, tham gia lễ hội dân gian… Đây là một mô hình du lịch xanh đặc trưng giúp bảo tồn văn hóa và giảm tải áp lực môi trường lên các điểm du lịch chính.
Khu di sản thế giới Tràng An được đánh giá cao về việc gìn giữ hệ sinh thái và văn hóa bản địa. Các tour du lịch xanh ở đây sử dụng thuyền không động cơ, giới hạn khách mỗi ngày và không cho phép xây dựng công trình lớn, tạo nên môi trường du lịch bền vững.
Hội An là điển hình của sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch xanh. Thành phố này đã áp dụng nhiều chính sách như: không xe máy giờ cao điểm, cấm rác thải nhựa, sử dụng đèn lồng truyền thống thay đèn điện...
Tại đây, nhiều trang trại nông nghiệp công nghệ cao mở cửa đón khách tham quan. Du khách không chỉ ngắm cảnh mà còn học cách trồng rau sạch, hái dâu tây, sử dụng phân compost… Đây là mô hình kết hợp giữa sản xuất và giáo dục môi trường hiệu quả.
Các tour du lịch xanh tại biển đảo thường kết hợp giữa nghỉ dưỡng và bảo vệ hệ sinh thái biển. Du khách có thể tham gia dọn rác, trồng san hô, hoặc tìm hiểu về động vật quý hiếm như rùa biển.
Với hệ sinh thái rừng tràm đặc trưng, rừng U Minh là một trong những điểm đến được phát triển theo hướng du lịch sinh thái – một nhánh quan trọng của du lịch xanh. Các tour được thiết kế giúp du khách hiểu rõ về môi trường rừng ngập mặn, cùng hoạt động tham quan kết hợp giáo dục môi trường.
Trong thời đại mà du lịch xanh trở thành tiêu chí hàng đầu để đánh giá chất lượng phát triển ngành du lịch, sinh viên – những người sẽ trực tiếp vận hành và sáng tạo ra các tour du lịch xanh trong tương lai – cần chuẩn bị kỹ lưỡng.
Hiểu rõ du lịch xanh là gì, vai trò và ứng dụng thực tế của nó.
Nắm vững kiến thức liên quan đến sinh thái học, bảo tồn thiên nhiên, môi trường học.
Có kiến thức về văn hóa – xã hội để khai thác và bảo vệ đúng cách.
Học cách đánh giá tác động môi trường của hoạt động du lịch.
Biết cách xây dựng lịch trình phù hợp với địa phương và thân thiện với môi trường.
Ưu tiên hợp tác với các nhà cung cấp địa phương, sử dụng sản phẩm sinh thái.
Biết cách truyền thông và hướng dẫn khách hàng tham gia vào hoạt động xanh như phân loại rác, trồng cây, giảm sử dụng đồ nhựa.
Du lịch xanh luôn đi kèm với việc tôn trọng và bảo tồn văn hóa. Sinh viên cần:
Có kiến thức nền vững về lịch sử, văn hóa các vùng miền.
Kỹ năng giao tiếp và thuyết trình để truyền đạt thông tin văn hóa cho du khách.
Một sinh viên ngành du lịch cần hình thành tư duy xanh ngay từ khi còn học tập. Điều này thể hiện qua việc:
Chủ động tham gia các chiến dịch môi trường, tình nguyện viên bảo tồn thiên nhiên.
Thực tập tại các doanh nghiệp có mô hình phát triển du lịch bền vững.
Tích cực đóng góp sáng kiến cho mô hình du lịch xanh tại địa phương.
Trong số các vị trí hấp dẫn, nghề hướng dẫn viên du lịch vẫn luôn là lựa chọn được nhiều sinh viên theo đuổi. Tuy nhiên, trong thời đại mới, hướng dẫn viên không chỉ cần giỏi chuyên môn mà còn phải:
Là người truyền cảm hứng về du lịch bền vững cho khách.
Thấu hiểu địa phương để hỗ trợ xây dựng các tour du lịch xanh sáng tạo.
Hợp tác với cộng đồng để nâng cao giá trị và bảo tồn di sản.
Du lịch xanh không chỉ là một xu hướng, mà là một giải pháp lâu dài cho tương lai bền vững của ngành du lịch Việt Nam và toàn cầu. Trong bối cảnh môi trường ngày càng bị đe dọa, phát triển du lịch xanh chính là lời cam kết bảo vệ thiên nhiên, giữ gìn bản sắc văn hóa, đồng thời thúc đẩy kinh tế cộng đồng.
Đối với sinh viên ngành du lịch, đây là cơ hội để thể hiện trách nhiệm, sáng tạo và khả năng thích ứng với thay đổi. Hiểu đúng du lịch xanh là gì, nắm vững các mô hình du lịch xanh, giới thiệu nghề hướng dẫn viên du lịch đến du khách quốc tế, các bạn sẽ có nhiều lợi thế trong thị trường lao động đang ngày càng ưu tiên sự bền vững và trách nhiệm xã hội.
Trường Saigontourist là nơi đào tạo ra những hướng dẫn viên du lịch cho tương lai, khuyến khích các bạn hướng đến du lịch xanh, tiên phong trong việc giữ gìn và bảo vệ một ngành du lịch xanh bền vững vì chọn con đường xanh không chỉ giúp bạn góp phần xây dựng ngành du lịch Việt Nam bền vững hơn mà còn là hành trình để trở thành một công dân toàn cầu có trách nhiệm!
